پیمان امنیتی شانگهای کجاست!؟ حمله به نفتکشها و تانکرهای گاز در خلیج عدن
- شناسه خبر: 2405
- تاریخ و زمان ارسال: 28 مهر 1404 ساعت 0:27
- نویسنده: مدیر سایت

حوادث اخیر در آبهای شرق عدن —آتشسوزی یک کشتی تجاری در ۱۱۶ مایلی ساحل به دلیل اصابت پرتابهای ناشناس و انفجار روی عرشه یک نفتکش با پرچم کامرون که درخواست کمک کرد— نشان میدهند خط مقدم منافع اقتصادی ایران از خشکی به آبراههای راهبردی منتقل شده است. اکنون زمان آن است که پیمانهای امنیتی، مانند پیمان شانگهای، از کاغذ به عملیات واقعی تبدیل شوند.
واقعیت میدانی: آبراهها در خطر
گزارشها از آتشسوزی کشتی LPG «فالکون» و تخلیه خدمه آن خبر میدهند. همچنین یک کشتی دیگر پس از انفجار درخواست کمک کرده است. این حوادث نهتنها خطر انسانی و زیستمحیطی دارند، بلکه پیامی روشن به بازارهای جهانی ارسال میکنند: مسیرهای ترانزیت انرژی ایران، که برای صادرات حیاتیاند، در معرض تهدید قرار دارند.
چرا شعار کافی نیست؟
اظهارات قاطع رسانهای و ادعاهای آمادگی دیگر پاسخگو نیستند. بازدارندگی واقعی بر سه ستون استوار است: عملیات، حقوق و اقتصاد. نبود هر یک از اینها میتواند بازارهای صادراتی را تضعیف کند، هزینههای بیمه را افزایش دهد و مشتریان خارجی را به سوی مسیرهای امنتر سوق دهد. شرکتهای نفتی و بیمهگران بینالمللی، در صورت ناامنی حملونقل، تجارت را به مبادی دیگر منتقل میکنند و این امر فشار سنگینی بر اقتصاد وابسته به صادرات انرژی ایران وارد خواهد کرد.
راهکارهای عملی برای مقابله
برای محافظت از منافع ایران، اقدامات زیر ضروریاند:
1. قراردادهای محافظتی و اسکورت نظامی
ایران باید از متحدان در پیمانهای امنیتی مانند شانگهای درخواست کند تا کریدورهای امن برای کشتیهای تجاری و حاملان انرژی ایجاد کنند. اسکورت نظامی در نقاط حساس، ریسک حملات را کاهش میدهد و هزینه اقدامات خصمانه را برای مهاجمان بالا میبرد.
2. پیگرد حقوقی و شفافیت
ایران باید هر حادثه را دقیق مستند کند و از مسیرهای قضایی بینالمللی، مانند دادگاههای دریایی و شورای امنیت، برای پیگیری استفاده کند. افشای شبکههای «فلیت سایه» که قوانین و تحریمها را دور میزنند، فشار دیپلماتیک و حقوقی را افزایش میدهد.
3. تقویت هوش دریایی
سرمایهگذاری در رادارهای ساحلی و پهپادهای دریایی-هوایی برای جمعآوری اطلاعات بیدرنگ و اشتراک آن با اپراتورهای تجاری ضروری است. این اطلاعات به شرکتهای بیمه کمک میکند تا واکنشهای هماهنگی داشته باشند.
4. پاسخ نظامی و اقتصادی
حملات غیررسمی باید با پاسخهای قاطع و متناسب روبهرو شوند. ایران در گذشته در برابر توقیف کشتیهای نفتی و تجاری خود اقدامات مشابهی انجام داده و این راهبرد باید دوباره اجرا شود تا موازنه نظامی و اقتصادی برقرار گردد.
5. آمادگی برای شوکهای اقتصادی
ایران باید بازارهای صادراتی را متنوع کند، ذخایر استراتژیک سوخت را افزایش دهد و برنامههای کوتاهمدت برای بازاریابی جایگزین تدوین کند تا آسیبپذیری اقتصاد کاهش یابد.
نمایش رسانهای یا بازدارندگی واقعی؟
نمایشهای رسانهای و رونماییهای تبلیغاتی که صرفاً برای بهرهبرداری سیاسی طراحی میشوند، مانع تواننمایی واقعیاند. بازدارندگی مؤثر باید پیوسته و در عمل قابل مشاهده باشد، نه فقط در رسانهها. مردم و بازارها به عملکرد واقعی اعتماد میکنند، نه وعدههای توخالی.
ضرورت پاسخ هوشمندانه
هر اقدام خارج از موازین حقوق بینالملل و قوانین دریاها باید پاسخ مناسب دریافت کند. این حملات گاهی برای آزمایش واکنش ایران انجام میشوند. بنابراین، راهبردی هوشمندانه برای خنثیسازی این عملیاتهای ایذایی ضروری است تا از تبدیل شدن آنها به بهانهای برای واکنشهای گستردهتر جلوگیری شود.
چرا این بحران حیاتی است؟
حوادث شرق عدن، امنیت آبراههای تجاری ایران را به خطر انداختهاند. این تهدیدات نهتنها اقتصاد وابسته به صادرات انرژی را متزلزل میکنند، بلکه جایگاه ایران در بازارهای جهانی را تضعیف میکنند. پیمانهای امنیتی مانند شانگهای باید از کاغذ به عمل بیایند تا ایران بتواند از منافع خود در این آبراههای حیاتی محافظت کند. این شماره از رمز اقتصاد خوانندگان را به تأمل در این چالشها و ضرورت اقدامات عملی دعوت میکند.









