کیفیت پایین اینترنت در ایران: انتقادات کمیسیون فاوا اتاق ایران

شماره ۲۳۱۵ روزنامه رمز اقتصاد، منتشرشده در ۱۳ مرداد ۱۴۰۴، گزارش نشست کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) اتاق ایران را منتشر کرد. این نشست به بررسی کیفیت اینترنت در ایران پرداخته و از محدودیت‌ها، سرعت پایین، و اختلالات گسترده انتقاد کرده است. همچنین، سیاست فیلترینگ را ناکارآمد و دارای نتایج معکوس دانسته است.

کیفیت پایین اینترنت ایران در مقایسه جهانی

کمیسیون فاوا اتاق ایران اعلام کرد که کیفیت اینترنت در ایران از نظر محدودیت، سرعت پایین، و اختلال، در میان ۱۰۰ کشور بررسی‌شده، رتبه ۹۷ را دارد. گزارش «کیفیت اینترنت در ایران؛ تحلیل اختلال‌ها، محدودیت‌ها، و سرعت اینترنت»، تهیه‌شده توسط انجمن تجارت الکترونیک، نشان می‌دهد سه کشوری که وضعیت بدتری دارند، به دلیل نبود داده‌های کافی، قابل ارزیابی نبودند.

ناکارآمدی سیاست فیلترینگ

این گزارش به ناکارآمدی فیلترینگ پرداخت و اعلام کرد این سیاست نتیجه معکوس داشته است. فیلترشکن‌ها حفره‌های امنیتی در دستگاه‌های کاربران ایجاد می‌کنند و شبکه را آلوده می‌سازند. نظرسنجی انجام‌شده در گزارش نشان داد قانون فیلترینگ مقبولیت ندارد و اجرا نمی‌شود. به جای لغو این قانون، اقداماتی مانند اینترنت طبقاتی اجرا شده که بی‌اعتمادی را در جامعه افزایش داده است. گزارش انجمن تجارت الکترونیک تأکید کرد که بهبود کیفیت اینترنت در ایران و رفع فیلترینگ برای جلب اعتماد مردم و تحقق وفاق ملی ضروری است.

قطع اینترنت، اولین واکنش به بحران‌ها

سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فاوا اتاق ایران، قطع اینترنت را به‌عنوان اولین واکنش به هر بحران غیرضروری دانست. او گفت: «شاید ناآگاهی و عدم شناخت از فضای اینترنت دلیل اصلی این اقدام باشد. دلیلی ندارد با هر اتفاقی شاهد قطعی، فیلترینگ، اختلال، یا کندی اینترنت باشیم.» آبایی افزود: «چگونه می‌توان برای افزایش سهم فناوری اطلاعات در GDP تا ۸ تا ۱۰ درصد برنامه‌ریزی کرد، اما انتقال داده را محدود کرد؟ ادعای توسعه هوش مصنوعی داریم، اما درباره دسترسی به اینترنت تردید می‌کنیم.» او نگران مالکیت پلتفرم‌های داخلی شد و گفت: «حالا حتی نگران مالکیت پلتفرم‌هایی هستیم که خودمان ساخته‌ایم.»

رقابت ناسالم در بازار فناوری

آبایی به ورود شهرداری به بازار تاکسی‌های اینترنتی اشاره کرد و پرسید: «چه کسی پاسخگوی پیامدهای این تصمیم خواهد بود؟» او این اقدام را نمونه‌ای از مخدوش شدن اصل مالکیت در اقتصاد دانست.

کوچک شدن اقتصاد فناوری اطلاعات

نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک، از کوچک شدن اقتصاد فناوری اطلاعات و ارتباطات انتقاد کرد. او گفت: «کیفیت اینترنت، تنظیم‌گری ضعیف، و تأمین مالی سه عامل کلیدی هستند که اقتصاد این حوزه را کوچک کرده‌اند.» سعید رسول‌اف، رئیس انجمن تولیدکنندگان نرم‌افزار تلفن همراه و عضو کمیسیون فاوا، قطع سرویس‌های GPS را طنزی تلخ خواند و گفت: «امید داشتیم در دولت چهاردهم توجه بیشتری به فناوری اطلاعات شود، اما این اتفاق نیفتاد.» او از تصویب اسناد بدون نظر بخش خصوصی و مخدوش شدن اصل مالکیت انتقاد کرد و قیمت‌گذاری دستوری را مانع سرمایه‌گذاری جدید دانست.

اینترنت، زیربنای توسعه همه‌جانبه

امیررضا واشقانی، نایب‌رئیس کمیسیون فاوا، اینترنت را ابزاری بی‌رقیب برای توسعه دانست و گفت: «در گذشته توسعه به راه و سد محدود بود، اما امروز دسترسی به اینترنت اولین گام توسعه است.» علی مسعودی، عضو کمیسیون فاوا، نیز بر ضرورت اینترنت پرسرعت و پایدار تأکید کرد و گفت: «اینترنت فقط به کسب‌وکارهای اینترنتی محدود نیست، بلکه همه بخش‌های اقتصادی، درمانی، و اجتماعی را دربرمی‌گیرد. وقفه در این حوزه به همه بخش‌ها آسیب می‌زند.»