سرانجام گنج‌یابی در بهشت زهرا چه شد؟

پس از اظهارات ضدونقیض درباره حفاری غیرمعمول در قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا که بنابر اظهارات برخی از اعضای شورای شهر تهران به انگیزه یافتن گنج پهلوی انجام شده بود، معاونت میراث فرهنگی استان تهران سرانجام به این حفاری و اظهارات واکنش نشان داد.

در روزهای پایانی تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ تصاویری از قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا در تهران منتشر و از حفاری‌هایی به انگیزه گنج‌یابی خبر داده شد. اما روابط عمومی سازمان بهشت زهرا (س) با تکذیب این خبر، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد:
«با آغاز عملیات عمرانی در مجاورت قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا (س)، افراد مختلفی ادعاهایی مبنی بر وجود یک محموله سکه یا طلا در عمق زمین مذکور مطرح کردند. بعد از مراجعات متعدد و تواتر خبر، مراتب به نهادهای ذیصلاح اطلاع داده شد تا ادامه عملیات عمرانی گودبرداری محل پروژه با حضور و نظارت نمایندگان دستگاه‌های امنیتی، قضایی، انتظامی و تخصصی مربوطه انجام شود. در پایان گودبرداری نیز مشخص شد اخبار و ادعاهای مطرح شده فاقد اعتبار و صحت بوده است.»

روایت شورای شهر از ماجرا

پس از این اطلاعیه، احمد علوی، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران، در صحن شورا اصل موضوع را اینگونه شرح داد:
«عوامل بهشت زهرا در قطعه ۲۵۲ در حال تامین زیرساخت‌ها بودند که برخی از کسانی که کارشان پیدا کردن دفینه است به سراغ عوامل بهشت زهرا می‌روند و می‌گویند اینجا احتمالا چیزی دفن شده، چرا که در گذشته این محله خارج از تهران بود. پس از آن محوطه را محصور می‌کنند. در حضور دوستان ما در بهشت زهرا کاوش انجام و مشخص می‌شود چیزی در این محل نیست و در حال حاضر نیز کار عمرانی ادامه دارد. اما باید بگویم که این کاوش انجام شده اما منتج به نتیجه نشده است.»

این عضو شورای شهر تهران همچنین درباره واکنش سازمان بهشت زهرا به این ادعاها گفت:
«همکاران ما با هماهنگی کامل با دستگاه‌های امنیتی و وزارت میراث فرهنگی، اقدام به مسدودسازی محوطه و انجام کاوش در محل کردند.»

اظهارات مهــدی چمران درباره حفاری

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، هم یکشنبه ۱۷ فروردین‌ماه پیش از حضور در صحن شورا، به خبرنگاران درباره حفاری‌های قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا گفت:
«قرار شد بروند در آن قسمت حفاری انجام دهند. این کار با حضور بنیاد مستضعفان و میراث فرهنگی انجام شد، چون چیزهایی که پیدا می‌شود به بنیاد مستضعفان مربوط می‌شود. از آقای زاکانی ـ شهردار تهران ـ و رئیس بنیاد مستضعفان دعوت کردند. قرار بود از میراث فرهنگی هم دعوت کنند، نمی‌دانم دعوت شدند یا خیر. از نیروهای امنیتی و اطلاعاتی نیز دعوت کردند. رفتند کندند و چیزی پیدا نکردند.»

واکنش رسمی میراث فرهنگی استان تهران

اینک محسن سعادتی، معاون میراث فرهنگی استان تهران، در واکنش به حفاری صورت‌گرفته در قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا و اظهارات مطرح‌شده درباره انجام این حفاری با مجوز رسمی و در حضور نمایندگان میراث فرهنگی، اعلام کرد:
«اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران هیچ‌گونه هماهنگی، مشارکت یا اطلاعی در خصوص فعالیت‌های ادعاشده در این محدوده نداشته و هیچ مجوزی برای گمانه‌زنی یا حفاری از سوی این نهاد صادر نشده است.»

وی تاکید کرد:
«هرگونه فعالیت مرتبط با کاوش یا حفاری در مناطق دارای ظرفیت میراثی، مستلزم اخذ مجوز رسمی از مراجع ذی‌صلاح و نظارت کارشناسان میراث فرهنگی است که در این مورد خاص، هیچ‌گونه درخواستی به این اداره کل ارائه نشده و نماینده‌ای از سوی ما در محل حضور نداشته است.»

سعادتی با ابراز بی‌اطلاعی کامل از موضوع، اظهار کرد:
«شایعات مطرح‌شده مبنی بر کشف اشیای تاریخی یا همکاری با سازمان بهشت زهرا در این زمینه، فاقد هرگونه سندیت و صحت است.»

او افزود:
«حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی کشور از اولویت‌های اصلی این اداره کل است و هرگونه فعالیت در حوزه کاوش‌های باستان‌شناسی یا مرتبط با آثار تاریخی، تنها با هماهنگی و نظارت این نهاد امکان‌پذیر است؛ لذا هرگونه ادعای مطرح‌شده در این زمینه بدون مستندات رسمی، غیرقابل استناد تلقی می‌شود.»

معاون میراث فرهنگی استان تهران همچنین خاطرنشان کرد:
«در صورت دریافت هرگونه گزارش یا درخواست رسمی از سوی نهادهای ذی‌ربط، این اداره کل آمادگی دارد بررسی‌های لازم را انجام داده و نتایج آن را به صورت شفاف با افکار عمومی در میان بگذارد.»

پژوهشکده باستان‌شناسی چه می‌گوید؟

پیگیری‌ها نشان می‌دهد که پژوهشکده باستان‌شناسی که کاوش‌های باستان‌شناسی با مجوز آن و همچنین مطالعات فرهنگی ـ تاریخی (میراث فرهنگی) در پروژه‌های عمرانی توسط آن انجام می‌شود، در جریان حفاری قطعه ۲۵۲ بهشت زهرا قرار نداشته است.
مسئولان وزارت میراث فرهنگی نیز در پاسخ به پیگیری ایسنا، ضمن ابراز بی‌اطلاعی، حضور نمایندگان میراث فرهنگی در جریان حفاری در محدوده بهشت زهرا یا صدور مجوز و یا نظارت بر آن را رد کردند.