دستگیری رئیس ثبت تبریز و ۴۵ نفر از کارکنان ثبت و شهرداری

یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های فساد در حوزه املاک

یکی از بزرگ‌ترین دستگیری‌های سال‌های اخیر در حوزه زمین و ملک رقم خورد. رئیس کل دادگستری آذربایجان شرقی اعلام کرد: رئیس ثبت تبریز همراه با ۴۵ کارمند ثبت و شهرداری دستگیر شده‌اند. این خبر بار دیگر نگاه‌ها را به سمت طرح فرسوده و ناکام “کاداستر” جلب کرد.

طرح کاداستر؛ نیم قرن تأخیر

تقریباً بیش از ۵۰ سال از تصویب قانون ثبت و آغاز اجرای طرح کاداستر گذشته است.
به گزارش روزنامه رمزاقتصاد، کاداستر به معنای نقشه‌برداری دقیق از زمین‌ها و املاک است. این طرح قرار بود با پشتوانه حقوقی، امکان صدور سند مالکیت برای هر قطعه زمین را فراهم کند.

با این حال، از سال ۱۳۵۱ تا امروز، طرح هنوز به سرانجام نرسیده است.
همیشه دلایلی مانند کمبود نیروی متخصص، نبود بودجه کافی و مشکلات ساختاری مطرح بوده‌اند.
در طول این سال‌ها، مسئولان بارها از پیشرفت ۲۰ تا ۹۰ درصدی سخن گفته‌اند؛ اما وضعیت اجرایی آن همچنان نابسامان و ناکامل باقی مانده است.

فساد سیستماتیک در حوزه زمین و ملک

بنا بر گزارش رمزاقتصاد، یک‌سوم پرونده‌های ورودی به قوه قضائیه به زمین و ملک مربوط می‌شود. این آمار نشان می‌دهد که فساد در این حوزه ساختاری و عمیق است.
در حالی‌که قانون طرح جامع کاداستر سال‌ها پیش پایان این طرح را پیش‌بینی کرده بود، هنوز درصد زیادی از اراضی کشور بدون سند باقی مانده‌اند. همین خلا زمینه‌ساز فساد سازمان‌یافته شده است.

ساختار اشتباه در مدیریت طرح‌ها

یکی از دلایل این ناکامی، جایگاه نادرست سازمان ثبت اسناد و املاک در زیرمجموعه قوه قضائیه است. این نهاد ذاتاً نقش قضایی دارد و در حوزه اجرا تجربه و تخصص لازم را ندارد.
در واقع، وظیفه اجرایی و تصدی‌گری با ماهیت قوه قضائیه سازگار نیست. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که چنین طرح‌هایی با موفقیت پیش بروند.

راهکار پیشنهادی: انتقال به قوه مجریه

با انتقال سازمان ثبت اسناد و املاک، پزشکی قانونی و سایر نهادهای اجرایی مشابه از قوه قضائیه به قوه مجریه یا وزارت دادگستری، می‌توان امیدوار بود طرح‌هایی مانند کاداستر بالاخره به نتیجه برسند.
طبق پیشنهاد رئیس قوه قضائیه به دولت، مدیریت کلان این سازمان‌ها همچنان در اختیار قوه قضائیه باقی خواهد ماند، اما اجرای آن‌ها توسط بدنه‌ای اجرایی‌تر دنبال می‌شود.