بازی آمریکا با کارت‌های تقلبی یا فرصتی برای پیشرفت؟

تحلیل مذاکرات مسقط: بازی آمریکا با کارت‌های تقلبی یا فرصتی برای پیشرفت؟
نویسنده: آرمان عادلی

با آغاز دور جدید مذاکرات در مسقط، ارزیابی منابع آگاه ایرانی و گزارش‌های رسانه‌های غربی، حاکی از دو روایت متضاد درباره روند گفت‌وگوهاست. اما آیا واقعاً این مذاکرات در مسیر یک بن‌بست از پیش‌طراحی‌شده قرار دارد، یا آمریکا صرفاً در پی حفظ ظاهری مثبت برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت خود است؟

۱. سناریوی ایرانی: مذاکراتی که «دام» است، نه دیالوگ

• ارزیابی تهران: منابع ایرانی معتقدند آمریکا نه با هدف حل بحران، بلکه برای هدایت مذاکرات به سوی یک رویارویی کنترل‌شده وارد میدان شده است. تغییر مکرر مواضع و پرهیز از واکاوی طرح‌ها از سوی واشنگتن، این گمانه را تقویت می‌کند.

• آمادگی برای شکست: ایران از حدود یک ماه پیش، با تدوین سناریوهای احتمالی برای بن‌بست، خود را برای هرگونه خروج اضطراری آماده کرده است. از این منظر، حضور در مسقط بیش از آنکه نشان‌دهنده امید به توافق باشد، تلاشی برای سنجش میزان صداقت طرف آمریکایی تلقی می‌شود.

۲. رفتار دوگانه آمریکا: چرخش مواضع یا تاکتیک رسانه‌ای؟

• تناقض در گزارش‌ها: در حالی‌که رسانه‌های غربی ادعا می‌کنند آمریکا در مسقط از تکرار مواضع تحریک‌آمیز خودداری کرده، منابع ایرانی تأکید دارند که هیچ تغییری در خطوط قرمز بنیادین واشنگتن، به‌ویژه در مورد حقوق هسته‌ای ایران، مشاهده نشده است.

• نیاز ترامپ به «مذاکرات مثبت»: سفر قریب‌الوقوع ترامپ به منطقه می‌تواند دلیل تمایل آمریکا به جلوگیری از شکست آشکار مذاکرات باشد. به‌نظر می‌رسد واشنگتن تلاش دارد با اجرای یک نمایش دیپلماتیک، زمینه‌ای آرام برای پیشبرد پروژه‌های منطقه‌ای خود فراهم آورد.

۳. خط قرمزهای پنهان: چه چیزی در مسقط حل نشد؟

• حقوق هسته‌ای ایران: عدم تغییر موضع آمریکا در این زمینه، نشانه‌ای از تعمد در حفظ چالش‌های ساختاری و ادامه‌ی فضای بی‌اعتمادی است.

• اقتصاد یا امنیت؟ به نظر می‌رسد آمریکا ترجیح می‌دهد به‌جای پرداختن به ریشه‌های اختلاف، مذاکرات را در سطح گفت‌وگوهای فنیِ بی‌نتیجه نگه دارد؛ رویکردی که احتمالاً برای خرید زمان یا مدیریت فضای رسانه‌ای طراحی شده است.

۴. آینده مذاکرات: بن‌بست یا فرصت؟

• اگر آمریکا واقعاً نگران شکست مذاکرات است، چرا به طرح‌های ارائه‌شده از سوی ایران پاسخی نمی‌دهد؟

• آیا رفتار اخیر واشنگتن نشانه‌ای از یک تغییر تاکتیکی موقت است، یا گامی واقعی به سوی پذیرش حقوق ایران تلقی می‌شود؟

جمع‌بندی

مذاکرات مسقط بیش از آنکه نشانه‌ای از یک گفت‌وگوی جدی باشد، به‌نظر می‌رسد آزمونی برای سنجش حداقل‌های دو طرف بوده است. ایران با چشمانی باز و با طراحی سناریوهای مختلف، روند را زیر نظر دارد؛ اما آمریکا هنوز میان نیاز به مذاکره و تمایل به حفظ فشار حداکثری در نوسان است. نتیجه این دور از گفت‌وگوها، احتمالاً نه در فضای رسمی مسقط، بلکه در میدان عمل سیاسی و اقتصادی آینده مشخص خواهد شد.