راى اعتماد را پس بگیرید!

استیضاح و تغییرات مدیریتی

در شرایطی که بازار محصولات کشاورزی و نهاده‌ها با نوسانات شدید و کاهش تولید مواجه است، سیاست‌های وارداتی تأمین نهاده‌ها کاملاً ناکارآمد عمل کرده‌اند. استیضاح «نوری قزلجه» وزیر جهاد کشاورزی در مجلس اعلام وصول شده است. همزمان، کافرهای گسترده و پرحاشیه در بدنه مدیریتی این وزارتخانه – از جمله عزل هوشنک محمدی، شهرزاد مشیری، مرتضی اردستانی، محسن سلامی و علایی مقدم در بخش‌های کلیدی – شائبه تلاش برای پیشگیری از استیضاح را تقویت کرده است.

بحران‌های همزمان وزارتخانه

وزارت جهاد کشاورزی در ماه‌های اخیر با چند بحران هم‌زمان روبه‌رو بوده است. تولید گندم ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته افت کرده است. قیمت نهاده‌های دامی در بازار آزاد ۲۳ درصد افزایش یافته است. ذخایر استراتژیک نظیر روغن نباتی به کمتر از ۲ ماه مصرف کشور رسیده است. منابع مطلع در کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گویند «مدیریت ناپایدار در تأمین نهاده‌ها و تصمیم‌های متناقض در سیاست خرید تضمینی» از مهم‌ترین محورهای استیضاح نوری قزلجه هستند.

تغییرات دقیقه نودی: اصلاح یا فرار؟

در هفته‌های گذشته، تغییرات مهمی در وزارت جهاد کشاورزی انجام شد:

• هوشنک محمدی از شرکت مادر تخصصی خدمات کشاورزی برکنار شد.

• شهرزاد مشیری از معاونت بازرگانی برکنار شد و جای خود را به هومن فتحی داد.

• مرتضی اردستانی به صورت غیرمنتظره از حراست وزارتخانه برکنار شد.

• علایی مقدم بعد از کافرهای ساختاری از معاونت اداری مالی وزارتخانه برکنار شد.

• محسن سلامی از شرکت پشتیبانی امور دام برکنار شد.
  منابع نزدیک به مجلس این تحرکات را «تلاشی برای مهار موج انتقادات و کاستن از شدت استیضاح» توصیف کرده‌اند. با این حال، بسیاری از نمایندگان از جمله عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی معتقدند «مشکلات بنیادی‌تر از تغییر افراد است.»

محورهای اصلی استیضاح

بر اساس متن اولیه طرح استیضاح که به امضای بیش از ۲۰ نماینده رسیده، محورهای اصلی عبارت‌اند از:

• ضعف در مدیریت بازار نهاده‌ها و تنظیم بازار محصولات اساسی.

• عدم تحقق وعده خودکفایی گندم و شکر.

• افزایش واردات بی‌رویه دانه‌های روغنی.

• فساد در برخی قراردادهای توزیع نهاده‌ها.

• نارضایتی گسترده تشکل‌های کشاورزی از سیاست‌های حمایتی.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی

برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در سال جاری، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۹.۱۰ درصد به ۹.۲ درصد کاهش یافته است. همچنین، بیش از ۲۵۰ هزار نفر از کشاورزان خرده‌مالک از چرخه تولید گندم و ذرت خارج شده‌اند. این موضوع زنگ خطر امنیت غذایی کشور را به صدا درآورده است.

احتمال برکناری یا استعفا

به گفته منابع پارلمانی، اگرچه رئیس‌جمهور تاکنون از وزیر جهاد حمایت کرده است، فشارها برای ترمیم کابینه افزایش یافته است. احتمال می‌رود پیش از طرح استیضاح در صحن علنی، تصمیم به جابجایی داوطلبانه گرفته شود.

جمع‌بندی

استیضاح نوری قزلجه را می‌توان نمادی از نارضایتی گسترده در مدیریت یکی از حیاتی‌ترین وزارتخانه‌های اقتصادی کشور دانست. در شرایطی که بحران امنیت غذایی، تغییرات اقلیمی و نابسامانی ارزی تولید را تهدید می‌کند، کشمکش سیاسی و مدیریتی در وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند آثار بلندمدتی بر ثبات بازار و سفره مردم بگذارد.