مناطق آزاد اسیر مدیریت فرسوده

 

روزنامه رمز اقتصاد مدیریت فرسوده مناطق آزاد را بزرگ‌ترین مانع تبدیل این مناطق به پیشران توسعه ملی شناخت. بوروکراسی سنگین و نبود سامانه‌های هوشمند فعالان اقتصادی را ناامید کرده و سرمایه را به کشورهای رقیب هدایت می‌کند.

ساختار بوروکراتیک سرمایه را فراری می‌دهد

بوروکراسی گسترده و نبود سامانه‌های هوشمند فعالان اقتصادی را از مزیت‌های واقعی مناطق آزاد دور می‌کند.

کارشناسان هشدار می‌دهند

کارشناسان تأکید می‌کنند مناطق آزاد ایران پتانسیل تبدیل شدن به مهم‌ترین پیشران توسعه ملی و پل ارتباطی اقتصاد کشور با زنجیره جهانی را دارند، اما ساختار مدیریتی سنتی و غیرچابک جلوی این تحول را گرفته است.

مناطق آزاد جهان پیشران رشد شدند

کشورهای موفق در دهه‌های اخیر با کمک مناطق آزاد اقتصاد خود را متنوع کردند و وابستگی به یک منبع درآمدی را کاهش دادند. ایران از دهه ۷۰ مناطق آزاد را ایجاد کرد، اما بیشتر این مناطق هنوز نقش واقعی خود را ایفا نمی‌کنند.

مشکل اصلی: مدیریت سنتی و بروکراتیک

کارشناسان دلیل اصلی ناکامی را ساختار مدیریتی سنتی و بروکراتیک می‌دانند که همچنان بر مناطق آزاد حاکم است.

نظر کارشناس ارشد مناطق آزاد

کمال ابراهیمی کاوری، کارشناس ارشد مناطق آزاد تجاری، اعلام کرد: «مناطق آزاد ایران از نظر موقعیت جغرافیایی، دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و مزیت‌های قانونی هیچ کمبودی ندارند، اما مدیریت و حکمرانی با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد.»

مناطق آزاد شبیه ادارات دولتی شدند

او توضیح داد مناطق آزاد باید مجموعه‌های اقتصادی چابک عمل کنند، اما در ایران اغلب مانند ادارات دولتی بزرگ و پیچیده رفتار می‌کنند.

بوروکراسی سرمایه‌گذاری را متوقف کرد

ابراهیمی کاوری تأکید کرد بوروکراسی گسترده، فرآیندهای پیچیده صدور مجوز و نبود هماهنگی میان دستگاه‌ها سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را ناراضی کرده است. سرمایه‌گذار در ایران برای یک مجوز ساده ماه‌ها منتظر می‌ماند، در حالی که در مناطق آزاد موفق جهان چند ساعت یا چند روز طول می‌کشد.

سرعت تصمیم‌گیری مزیت اصلی شد

امروزه سرعت تصمیم‌گیری و ایجاد محیط امن، شفاف و قابل پیش‌بینی مهم‌ترین عامل موفقیت مناطق آزاد است. ساختارهای سنتی این مزیت را از مناطق آزاد ایران گرفتند.

توان رقابتی ایران سقوط کرد

ساختار مدیریتی فعلی نه تنها سرمایه جذب نمی‌کند، بلکه توان رقابتی مناطق آزاد ایران را در برابر جبل‌علی امارات، شانگهای چین و مناطق آزاد مالزی کاهش داده است.

راهکار: گذار به حکمرانی اقتصادی

ابراهیمی کاوری هشدار داد تا زمانی که نگاه اداری و بروکراتیک ادامه یابد، مناطق آزاد نقش واقعی خود را ایفا نمی‌کنند. مناطق آزاد باید به سمت حکمرانی اقتصادی مبتنی بر بهره‌وری، نوآوری و شفافیت حرکت کنند.

چابک‌سازی و سامانه هوشمند راه نجات است

او چابک‌سازی ساختارها، کاهش فرآیندهای اداری، تفویض اختیار به مدیران اجرایی و استفاده گسترده از سامانه‌های هوشمند را تنها راهکار واقعی دانست.

تجربه موفق جهان را الگو قرار دهید

امارات، چین و مالزی با اصلاح مدیریت، فناوری نوین، کاهش بروکراسی و مشوق‌های هدفمند مناطق آزاد خود را به قطب‌های اقتصادی تبدیل کردند. ایران نیز می‌تواند همین مسیر را برود، به شرط توقف مدیریت سنتی.

ارزیابی عملکرد مدیران را تغییر دهید

کارشناسان خواستار ارزیابی مدیران مناطق آزاد بر اساس شاخص‌های واقعی مانند جذب سرمایه، رشد صادرات و ایجاد اشتغال شدند. نظام مشوق مالی مبتنی بر عملکرد انگیزه مدیران را چند برابر می‌کند.

دیپلماسی اقتصادی را فعال کنید

ابراهیمی کاوری ارتباط فعال با اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی و سرمایه‌گذاران خارجی را کلید موفقیت دانست.

تحول یا تبدیل به هزینه ملی

او در پایان تأکید کرد: «مناطق آزاد یا با تحول بنیادین در مدیریت فرسوده مناطق آزاد به موتور توسعه تبدیل می‌شوند، یا به هزینه سنگین برای اقتصاد کشور بدل می‌شوند.»