سیاست ارزی ایران: تکنرخی یا چندنرخی؟
- شناسه خبر: 2125
- تاریخ و زمان ارسال: 12 شهریور 1404 ساعت 0:31
- نویسنده: مدیر سایت
اختلاف نظر وزیر اقتصاد و بانک مرکزی
به گزارش روزنامه رمزاقتصاد، وزیر اقتصاد اخیراً از تکنرخی شدن ارز حمایت کرده، اما رئیس کل بانک مرکزی معتقد است این اقدام در شرایط فعلی به تورم دامن میزند. این اختلاف نیازمند آسیبشناسی دقیق متخصصان است تا اصلاحات اقتصادی با حداقل انتظارات تورمی اجرا شود.
چالشهای چندنرخی بودن ارز
نرخهای مختلف ارز، از ترجیحی و نیمایی (اکنون ارز تجاری) تا بازار آزاد، سالهاست که اقتصاد ایران را با حاشیههای فراوان روبهرو کرده است. هر نرخ تأثیر ویژهای بر اقتصاد گذاشته و سیاست ارزی ایران را پیچیدهتر کرده است.
سابقه بحث تکنرخی شدن ارز
از سال گذشته، موضوع تکنرخی شدن ارز به محافل اقتصادی و سیاسی راه یافت. عبدالناصر همتی، وزیر سابق اقتصاد، از حامیان این سیاست بود و معتقد بود ارز چندنرخی رانت و فساد اقتصادی ایجاد میکند. او در آذر ۱۴۰۳ اعلام کرد که در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۷۰۰ همت رانت ارزی توزیع شده و تکنرخی شدن ارز میتواند این مشکل را حل کند.
توقف و بازگشت بحث تکنرخی
پس از استیضاح همتی و خروج او از دولت، این موضوع مسکوت ماند تا اینکه اخیراً سیدعلی مدنیزاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی از عزم دولت برای اصلاح سیاست ارزی ایران و حرکت به سمت تکنرخی شدن ارز خبر داد. او این اقدام را برای کاهش مشکلات صادرکنندگان و واردکنندگان، ثبات اقتصادی، و بهبود معیشت مردم ضروری دانست.
وعده وزیر برای ثبات اقتصادی
وزیر اقتصاد اظهار کرد که نظام ارزی تکنرخی با مدیریت شناور بانک مرکزی، نوسانات و جهشهای ارزی را کاهش میدهد و ثبات اقتصادی را برای حمایت از تولید و معیشت مردم تقویت میکند.
مخالفت بانک مرکزی با تکنرخی شدن
بانک مرکزی، بهعنوان سیاستگذار پولی، معتقد است شرایط اقتصادی کنونی اجازه تکنرخی شدن ارز را نمیدهد. رئیس کل بانک مرکزی بارها تأکید کرده که سیاست تثبیت برای تأمین کالاها و خدمات ضروری و حفظ پیشبینیپذیری بازار لازم است. او معتقد است امکان تکنرخی شدن ارز با سیاست تثبیت همخوانی ندارد، اما فاصله بین نرخها باید کم شود تا رانت کاهش یابد.
هشدار رئیس کل درباره تورم
رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته اعلام کرد که تکنرخی شدن ارز به صلاح نیست، زیرا افزایش نرخ ارز تورم شدیدی به کالاها و خدمات منتقل میکند. او با حفظ نرخ ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان و نرخ تجاری ۷۰ هزار تومان، تأکید کرد که بانک مرکزی برنامهای برای افزایش این نرخها ندارد، زیرا تجربه نشان داده که این کار به تورم افسارگسیخته منجر میشود.
نرخ توافقی و انتظارات تورمی
رئیس کل بانک مرکزی افزود که نرخ توافقی ۷۰ هزار تومانی افزایش نمییابد، زیرا شرایط بازار غیررسمی به انتظارات تورمی وابسته است و با کاهش این انتظارات، نرخها نیز کاهش مییابد.
دیدگاههای متفاوت کارشناسان
کارشناسان اقتصادی نظرات متفاوتی دارند. برخی از تکنرخی شدن ارز حمایت میکنند و معتقدند ارز چندنرخی با اصول اقتصادی سازگار نیست. آنها تجربه دهههای ۷۰ و ۸۰ را نمونهای موفق از ارز تکنرخی میدانند که رانت و قاچاق را کاهش داد. اما مخالفان معتقدند شرایط امروز با دهههای گذشته متفاوت است و تحریمها و تورم شدید، تکنرخی شدن را به ریسک تورم افسارگسیخته تبدیل میکند.
ضرورت تصمیمگیری شفاف
تکلیف سیاست ارزی ایران باید روشن شود تا فعالان اقتصادی با نرخی پیشبینیپذیر روبهرو شوند. تغییرات مداوم سیاستها، نوسانات بازار را تشدید میکند. کشور به هماندیشی نخبگان سیاسی و اقتصادی نیاز دارد تا با آسیبشناسی دقیق، سیاستی متناسب با شرایط کنونی اتخاذ شود.
جمعبندی: نیاز به اجماع نخبگان
تکرار و مسکوت ماندن بحث تکنرخی یا چندنرخی بودن ارز، انتظارات تورمی را افزایش میدهد و بازار را بیثبات میکند. پایگاه خبری خبرواقعی گزارش میدهد که برای اصلاحات ساختاری در سیاست ارزی ایران، همکاری نهادهای دولتی و نخبگان اقتصادی ضروری است تا معیشت مردم با چالش کمتری مواجه شود.
