رزمایشهای موشکی ایران و سایه «مکانیسم ماشه» بر مذاکرات هستهای
- شناسه خبر: 2092
- تاریخ و زمان ارسال: 4 شهریور 1404 ساعت 7:15
- نویسنده: مدیر سایت
پیام بازدارندگی رزمایش نظامی ایران و آغاز مذاکرات هستهای
ایران با رزمایش نظامی ایران گسترده و شلیک موشکهای کروز، پیام بازدارندگی به غرب فرستاد و همزمان مذاکرات دشوار هستهای با تروئیکای اروپایی را پی خواهد گرفت. در آستانه نشست معاونان وزرای خارجه، احتمال فعالسازی «مکانیسم ماشه» افزایش یافته، هرچند اجرای آن پیچیده و زمانبر ارزیابی میشود. کارشناسان تأکید دارند ایران باید با اقدامات عملی اعتمادسازی کند. در این میان، نقش علی لاریجانی در هدایت پرونده و تلاش اروپا برای حفظ منافع اقتصادی برجسته شده است.
نمایش قدرت رزمایش نظامی ایران و دیپلماتیک
در نمایشی توأمان از قدرت نظامی و صلابت دیپلماتیک، رزمایش نظامی ایران طی هفته گذشته با پرتاب موشکها و برگزاری رزمایشهای گسترده دریایی، پیامهای آشکاری به غرب مخابره کرد. این پیامها بر آمادگی تهران برای مقابله و رد مصالحه در مذاکرات هستهای دلالت داشت.
رزمایش نظامی ایران: انرژی پایدار ۱۴۰۴
به گزارش فرارو، رزمایش نظامی ایران با نام «انرژی پایدار ۱۴۰۴» که به مدت دو روز در آبهای شمال اقیانوس هند و دریای عمان جریان داشت، روز جمعه با مشارکت گسترده یگانهای دریایی به پایان رسید. به گزارش تسنیم، این رزمایش شاهد رونمایی و آزمایش نسل تازهای از موشکهای کروز ساخت داخل بود. تحلیلگران این اقدام را نمادی از عزم ایران برای تقویت توان بازدارندگی و خوداتکایی نظامی میدانند.
نمایش توان رزمایش نظامی ایران موشکی و دریایی
در جریان رزمایش نظامی ایران، مجموعهای از تسلیحات پیشرفته به کار گرفته شد؛ از جمله موشکهای هدایتشونده دقیق، زیردریاییها، پهپادها و سامانههای ساحلی. واحدهای جنگ الکترونیک با شبیهسازی سناریوهای رویارویی با دشمنان مجهز به فناوریهای نوین، توان عملیاتی خود را به نمایش گذاشتند.
شلیک موشکهای کروز در رزمایش نظامی ایران
اوج رزمایش نظامی ایران زمانی رقم خورد که ناو موشکانداز «گناوه» و ناوشکن «سبلان» سه گونه از موشکهای کروز ضدکشتی را به طور همزمان شلیک کردند: «قادر» با برد متوسط، «قدیر» با برد بلند و «نصیر» با برد کوتاه. به گزارش المانیتور، هر سه موشک اهداف از پیش تعیینشده را با موفقیت منهدم کردند. فرماندهان ایرانی این دستاورد را بخشی از زرادخانه چندلایه برای بازدارندگی و مقابله با ناوگان پنجم آمریکا توصیف میکنند.
رزمایش نظامی ایران: رزمایش موشکی سپاه
به موازات رزمایش دریایی، رزمایش نظامی ایران با اجرای رزمایش موشکی غافلگیرکننده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به مسدود شدن موقت حریم هوایی غرب ایران در ساعات نخستین روز جمعه انجامید. این اقدام بهعنوان آزمایشی برای سنجش آمادگی در برابر حملات هوایی ناگهانی ارزیابی شد. ناظران این مانور را نشانه عزم ایران برای واکنش سریع و هماهنگ دانستند.
هشدار درباره آتشبس در رزمایش نظامی ایران
مقامهای ایرانی نسبت به شکنندگی آتشبس با اسرائیل پس از جنگ ۱۲ روزه ماه ژوئن هشدار داده و تلویحاً احتمال آغاز دور تازهای از درگیریها را مطرح کردند. این پیام در کنار نمایش توان رزمایش نظامی ایران، راهبرد بازدارندگی تهران را روشن میسازد.
دیپلماسی در سایه رزمایش نظامی ایران
به گزارش المانیتور، همزمان با شلیک موشکها در دریای عمان، دیپلماتهای ایرانی مذاکراتی پرچالش پیرامون برنامه هستهای آغاز کردند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در تماسهای تلفنی با همتایان بریتانیایی، فرانسوی و آلمانی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مشروعیت تلاشهای این کشورها برای فعالسازی «مکانیسم بازگشت سریع» را زیر سؤال برد.
بیانیه وزارت خارجه ایران
وزارت خارجه ایران در بیانیهای رسمی اعلام کرد که عباس عراقچی صلاحیت سه قدرت اروپایی را برای چنین اقدامی رد کرده و نسبت به «پیامدهای» هرگونه تلاش در این زمینه هشدار داده است. او تأکید کرد که تهران در صورت لزوم، به حمایت روسیه و چین در شورای امنیت تکیه خواهد کرد.
ازسرگیری مذاکرات
طرفین توافق کردند که مذاکرات در سطح معاونان وزرای خارجه، سهشنبه آینده از سر گرفته شود. این نشست یک هفته پیش از انقضای مهلت اروپا برای تصمیمگیری درباره تحریمها برگزار میشود و تحلیلگران آن را تعیینکننده مسیر آینده میدانند.
احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه
نشانهها حاکی از افزایش احتمال فعالسازی «مکانیسم ماشه» از سوی تروئیکای اروپایی است. روز سهشنبه نشستی در سطح معاونان وزرای خارجه برگزار میشود. هدف اصلی آن محدود کردن غنیسازی اورانیوم و ازسرگیری همکاری با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
پیامدهای عدم توافق
در صورتی که توافقی حاصل نشود، احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» بالا میرود. این اقدام میتواند پیامدهای حقوقی و سیاسی گستردهای برای آینده توافق هستهای به همراه داشته باشد. با این حال، کارشناسان معتقدند اجرای آن با موانع جدی روبهروست.
پیچیدگیهای حقوقی مکانیسم ماشه
کارشناسان تأکید میکنند که روند اجرای «مکانیسم ماشه» با پیچیدگیهای فراوان حقوقی و سیاسی همراه است. آنها تفاوت میان «تصمیم به فعالسازی» و «اجرای واقعی» را یادآور میشوند. این مسیر حقوقی زمانبر و پرچالش ارزیابی میشود.
مکانیسم ماشه در برجام
«مکانیسم ماشه» بندی حقوقی در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) است که به طرفها اجازه میدهد در صورت نقض تعهدات ایران، بدون رأیگیری جدید در شورای امنیت، تحریمها را بازگردانند. این روند شامل چند مرحله است: ارائه شکایت به کمیسیون مشترک، مهلت ۱۵ روزه برای مذاکره، ارجاع به وزرای خارجه، بررسی توسط کمیته کارشناسی و در نهایت ارسال به شورای امنیت.
عدم تصویب قطعنامه
اگر ظرف ۳۰ روز قطعنامهای برای ادامه تعلیق تحریمها در شورای امنیت به تصویب نرسد، تمامی تحریمهای قبلی بهطور خودکار بازمیگردند.
تحلیل کارشناس بینالملل
دکتر محمد صالح الحبری، کارشناس مسائل بینالملل، معتقد است جامعه جهانی نشست پیشِرو را با حساسیت دنبال میکند. او هشدار میدهد که بدون اقدامات ملموس ایران برای کاهش تنش، احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» افزایش مییابد.
مرحله سرنوشتساز پرونده هستهای
الحبری تأکید میکند: «ما در آستانه مرحلهای سرنوشتساز در پرونده هستهای ایران قرار داریم. دیگر فرصتی برای مانورهای تاکتیکی یا ارسال پیامهای نمادین باقی نمانده است.» او میافزاید اروپا به بازگرداندن تحریمها تهدید میکند.
تهدید اروپا بر پایه مکانیسم ماشه
الحبری میگوید: «اروپا که سالها بر تداوم گفتوگو تأکید میکرد، امروز به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل تهدید میکند؛ تهدیدی که مستقیماً بر پایه مکانیسم ماشه استوار است.»
همکاری با آژانس بینالمللی
الحبری یادآور میشود: «نشست پیشِرو آزمونی برای سنجش جدیت ایران در همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و محدود کردن غنیسازی اورانیوم است.» او میافزاید سطح غنیسازی اکنون از حد توافق فراتر رفته است.
افزایش تنشها
تشدید تنشها از جمله تعلیق همکاری با بازرسان و واکنشهای نظامی متقابل، نگرانی و بیم را بر منطقه سایه افکنده است.
تمایل اروپا به استفاده از مکانیسم
الحبری تأکید میکند: «نشانههای تمایل به استفاده از این ابزار حقوقی در پایتختهای اروپایی به شکل محسوسی افزایش یافته است، هرچند اجرای آن دشوار است.»
منافع اقتصادی اروپا
او میافزاید: «اروپاییها بهویژه چشم به پروژههای زیربنایی و صنعتی ایران دارند؛ از نفت و گاز تا لجستیک و بنادر.» خروج ترامپ از برجام فرصتهای اقتصادی را از شرکتهای اروپایی گرفت.
تعلیق قراردادهای کلان
به گفته الحبری، بسیاری از قراردادهای کلان در حوزه انرژی و زیرساخت به حال تعلیق درآمد. بازگشت اروپا به مذاکره با انگیزه اقتصادی مرتبط است.
تحلیل کارشناس امور ایران
هاشم سلیمان، کارشناس امور ایران، معتقد است نشست پیشِرو تحت تأثیر تمایلات اروپایی برای بازتعریف مناسبات با ایران است. این گفتوگوها در شرایطی برگزار میشود که تهران برخی جریانهای داخلی را از پرونده کنار گذاشته است.
نقش علی لاریجانی
مدیریت پرونده اکنون در دست علی لاریجانی است که اخیراً ریاست شورای عالی امنیت ملی را برعهده گرفته است.
رویکرد سختگیری میانه
سلیمان میگوید: «تهران سیاست سختگیری میانه را دنبال میکند.» این رویکرد بر بهرهبرداری از اختلافات و اتلاف وقت استوار است تا توان دفاعی بازسازی شود.
بازسازی توان دفاعی
این سیاست فرصتی برای ادامه برنامه هستهای پس از خسارتهای جنگ ۱۲ روزه فراهم میکند.
جلوگیری از اقدام نظامی اسرائیل
لاریجانی آگاه است که این بازه زمانی به آمریکا منتقل میشود تا از اقدام نظامی اسرائیل جلوگیری کند. این امر زمینه تفاهم تازهای بر سر برنامه هستهای ایجاد میکند.
کاهش تحریمها
بخش دیگر تلاشهای لاریجانی، جلوگیری از تحریمهای جدید و کاهش تحریمهای موجود است. این اقدام دست برتر او را در برابر محافظهکاران تضمین میکند.
پاسخ به خواستههای اروپا
این رویکرد پاسخی به خواستههای اروپایی درباره محدودسازی غنیسازی، همکاری با آژانس و بازگشت بازرسان است.
تصویر دوگانه رزمایش نظامی ایران
همزمانی نمایش قدرت رزمایش نظامی ایران با رزمایشها و چانهزنیهای دیپلماتیک، تصویر دوگانهای از سیاست تهران ارائه میدهد. این سیاست بر بازدارندگی و خوداتکایی دفاعی تکیه دارد.
فشار تروئیکای اروپایی
ایران درگیر فشارهای فزاینده تروئیکای اروپایی و تهدید «مکانیسم ماشه» است.
اختلاف دیدگاهها درباره برجام
اختلاف دیدگاهها درباره آینده برجام، منافع اقتصادی اروپا و نقش لاریجانی نشان میدهد نشست پیشِرو تعیینکننده است.
موازنه میان ایران و غرب
این نشست نه تنها درباره محدودیتهای هستهای، بلکه درباره موازنهای تازه میان ایران، غرب و متحدانشان خواهد بود.
