بازار روسیه؛ فرصتی که نباید از دست برود

فرصت صادرات به روسیه پس از تحریم‌های غرب

جنگ اوکراین، تحریم‌های غرب و تغییر مسیر اقتصاد روسیه به سمت شرق، شرایطی تازه برای ایران رقم زده است. بازاری بزرگ با میلیاردها دلار گردش مالی، درست در همسایگی شمالی ما، در حال بازتعریف روابط تجاری خود است؛ بازاری که اگر ایران هوشمندانه عمل کند، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین مقاصد صادراتی کشور تبدیل شود.

بازار روسیه؛ فرصت و پیچیدگی

بازار روسیه امروز یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین فرصت‌های تجاری برای ایران است. پس از تحریم‌های گسترده غرب علیه مسکو، روسیه در حال بازطراحی زنجیره تأمین خود است و به دنبال شرکای جدیدی در آسیا، خاورمیانه و منطقه اوراسیا می‌گردد.
این شرایط، پنجره‌ای از فرصت را پیش‌روی ایران باز کرده است؛ کشوری که از نظر جغرافیایی در موقعیت ممتاز ارتباطی میان خلیج فارس، قفقاز و دریای خزر قرار دارد.

حوزه‌های بالقوه صادراتی ایران

ایران می‌تواند در بخش‌های گوناگونی از این بازار سهم بگیرد. از صادرات مواد غذایی، مصالح ساختمانی و محصولات پتروشیمی گرفته تا خدمات فنی و مهندسی، فناوری‌های دانش‌بنیان و حتی همکاری‌های مشترک در حوزه انرژی.
روسیه به‌دلیل شرایط فعلی، بیش از هر زمان دیگر نیازمند واردات کالاها و خدماتی است که ایران توان تولید و تأمین آن را دارد.

چالش‌های ایران در ورود به بازار روسیه

با این حال، ضعف در شناخت دقیق بازار روسیه و ناهماهنگی‌های نهادی هنوز مانع از حضور پررنگ تجار ایرانی شده است. بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی، شناخت کافی از استانداردها، زبان تجاری، روش‌های پرداخت و سازوکارهای حمل‌ونقل در مسیر شمالی ندارند.
همچنین مشکلات بانکی و زیرساختی موجب شده بخش قابل توجهی از ظرفیت صادراتی کشور بلااستفاده بماند.

راهکارهای ورود هوشمندانه به بازار روسیه

در چنین شرایطی، رویکرد جدید باید بر داده‌محوری، برنامه‌ریزی هوشمند و همکاری منسجم میان بخش خصوصی و نهادهای دولتی استوار باشد.
ایجاد مسیرهای حمل‌ونقل پایدار از طریق کریدور شمال–جنوب، توسعه بنادر شمالی و تقویت روابط بانکی دوجانبه از جمله پیش‌نیازهای جدی برای موفقیت در این بازار است.

 شناخت مناطق هدف در روسیه

از سوی دیگر، شناخت دقیق نیازهای منطقه‌ای روسیه اهمیت بالایی دارد. به‌عنوان مثال، مناطق جنوبی این کشور مانند آستراخان، روستوف و داغستان بیشترین قرابت تجاری با ایران را دارند و می‌توانند به پایگاه‌های صادراتی ایران تبدیل شوند.
همچنین استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی از طریق کشورهای میانه‌ای چون آذربایجان و قزاقستان، مسیرهای تازه‌ای برای صادرات فراهم می‌کند.

سخن پایانی

در نهایت، اگر ایران بتواند با نگاهی راهبردی و هماهنگ، ضعف‌های ساختاری خود را در حوزه تجارت خارجی برطرف کند، بازار روسیه می‌تواند نه تنها به مقصدی برای صادرات، بلکه به سکوی پرتابی برای حضور در کل منطقه اوراسیا بدل شود.
این فرصتی تاریخی است که تکرار آن به‌سادگی ممکن نخواهد بود.